Emekli Maaşlarında Kademeli Sistem Nasıl Olacak?
Bildiğiniz gibi en düşük emekli maaşı 7500 TL idi. Emekli maaşım 7424 TL. Emekli maaşı en düşük olanlara 2000 TL zam yapılırken ben sadece 76 TL aldım. Seçim öncesi emekliliğin kademeli olarak artırılmasına ilişkin açıklamaların hayata geçmesi durumunda 7500 TL'nin üzerinde maaş alanlar enflasyon farkı ve refah artışı alacak.
Bu adalet mi? 7501 TL alsam zam alırdım ama 7500 TL'nin biraz altında olduğum için bu zamdan yararlanamayacağım. Eskiden en düşük emekli maaşına göre biraz daha iyi maaş alırken taban emekli maaşına düştüm ve bundan sonra da böyle devam edecek gibi. Gördüğüm kadarıyla aylık 650070007400 civarında benim gibi insanlar bu adaletsizlikten şikayetçi. (İsim saklıdır)
En düşük emekli maaşı 2019'dan bu yana hızla artıyor. 2019'da 1000 TL olarak belirlenen miktar, 2020'de 1500 TL'ye, 2022 Ocak'ta 2500 TL'ye, Temmuz'da 3500 TL'ye, 2023 Ocak'ta 5500 TL'ye ve Mart'ta 7500 TL'ye çıkarıldı. Başlangıçta en düşük emekli maaşı alan kişi sayısı 600 bin kişi civarındaydı. Şu anda 9,5 milyon kişiye ulaştı.
Bu durum, asgari ücret üzerinden 3600 prim günü olan emeklilerle, 10800 prim günü olan emeklilerin aynı emekli aylığını almasına neden oldu. Prim gün ile emeklilik arasındaki bağ ortadan kalktı. Bu bağın kısmen de olsa yeniden kurulabilmesi için kademeli bir artış öngörülmektedir.
En düşük emekli maaşı alan emeklilerin çalışma saatlerine ve ödedikleri prime göre belirlenen kök aylıkları, arka planda 6 ayda bir normal artışa göre belirlenmeye devam ediyor. Bu kök aylıklar üzerinden kademeli maaş artışı yapılacak.
Örneğin 35005500 TL arasında yüzde 50, 55007500 TL arasında yüzde 40, 750010000 TL arasında yüzde 35 indirim belirlenecek. Zam sonrası kök aylığı 7500 TL'nin altına düşenler aylık 7500 TL almaya devam edecek.
Buna göre, 6500 TL kök aylığı olanlar yüzde 40 zam yapıldığında aylık 9100 TL maaş alırken, 4500 TL kök aylığı olanlar emekli maaşları artacağı için 7500 TL aylık maaş almaya devam edecek. %45 zam yapıldığında 6525 TL'de kalıyor.
Halen 7500 TL olan en düşük emekli maaşına zam yapılması halinde, zamdan sonra daha düşük olan aylıklar bu kez belirlenecek en düşük emekli maaşına tamamlanacak.
Emekli maaşlarındaki kademeli artış, prim günü ile emekli maaşı arasındaki kopan bağı kısmen telafi edecektir.
İŞSİZLİK MAAŞI NASIL HESAPLANIR?
9 yıldır aralıksız aynı işyerinde çalışıyorum. Tüm pandemi dönemi boyunca 15 ay kısa çalışma ödeneği aldım. Ondan sonra 640 gün işim var. Bugün işimden ayrılırsam 10 ay yerine 6 ay işsizlik maaşı alır mıyım? Ayrıca aldığım işsizlik maaşı güncel brüt ücret üzerinden mi yoksa 2020 pandemi döneminde brüt ücret üzerinden mi ödenecek? (Musa Y.)
İşsizlik ödeneğine hak kazanabilmek için son 3 yılda en az 600 prim günü tamamlamış olmak ve son 120 gün hizmet akdi ile çalışmış olmak gerekmektedir. Prim gün sayısı 600'den fazla ve 900'den az olanlar için işsizlik ödeneği süresi 6 ay; 900 günden fazla ve 1080 günden az ise 8 ay; 1080 günden fazla olanlar için 10 ay olarak uygulanır.
İşsizlik ödeneği veya kısa çalışma ödeneği alanların prim günleri sıfırlanıyor. Son 3 yıldaki en az 600 günlük süre, ödenekleri kullandırıldıktan sonra tekrar çalışmaya başladıkları tarihten itibaren hesaplanır. Bu nedenle pandemi öncesinde kesintisiz uzun bir çalışma süreniz olmasına rağmen kısa çalışma ödeneği kullandığınız için işsizlik ödeneğinde aranan süre açısından önceki prim günleriniz sıfırlandı. Daha sonra 640 gün çalıştığınız için 6 ay işsizlik maaşı alabilirsiniz.
Bugün işsiz olmanız durumunda işsizlik ödeneğiniz son 4 aylık kazançlarınızın ortalaması üzerinden hesaplanır. Ortalama kazancın yüzde 40'ı oranında bir ödenek yapılır.
DEVLET MEMURU EMEKLİLİK İKRAMİYESİ ALABİLİR Mİ?
1.10.1998 tarihinde Milli Eğitim Bakanlığında öğretmen olarak göreve başladım. 2016 yılında KHK ile görevimden ihraç edildim. Herhangi bir hukuki sürecim olmadı. İşten çıkarıldıktan hemen sonra bir şirkette çalışmaya başladım. Halen aynı şirkette çalışıyorum. Bu yıl Ekim ayında EYT'den faydalanacağım. MEB'e bağlı çalıştığım süre için emeklilik ikramiyesi alabilir miyim? Özel şirkette sigortam asgari tutarı ödüyordu. (Muharrem M.)
Devlet memurluğundan ayrıldıktan sonra SSK veya BAĞKUR'a bağlı olarak çalışarak ve hizmetlerini birleştirerek emekli olanlar için, hizmet süresine ilişkin emeklilik ikramiyesinin ödenmesinde bazı kriterler aranır.